ဇင္လင္း / ၀၉ စက္တင္ဘာ ၂၀၁၀
ေရႊ၀ါေရာင္သံဃာ့အေရးေတာ္ပုံ (၃) ႏွစ္ျပည့္သည့္ စက္တင္ဘာလသို႔ ေရာက္ျပန္ၿပီ။ စစ္အာဏာရွင္တို႔ကလည္းသူတို႔အာဏာသက္ဆိုးရွည္ေရးအတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲအတုအေယာင္ကို
ႏို၀င္ဘာ (၇) ရက္တြင္ ျပဳလုပ္မည္ဟု ေၾကညာထားသည္။
လက္ရွိအေျခအေနတြင္ ေရြးေကာက္ပြဲဆန္႔က်င္ေရး ေျမေအာက္စာရြက္စာတမ္း ျဖန္႔ေ၀မႈမ်ားကို ေက်ာင္းသားႏွင့္ သံဃာ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ားက စစ္ဆင္ေရးသဖြယ္ လုပ္ေဆာင္လာၾကသည္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ဖ်က္သိမ္းေရး၊ ယင္းဥပေဒျဖင့္ က်င္းပမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲအား သပိတ္ေမွာက္ေရးတို႔သည္ ယေန႔လူထုေႂကြးေၾကာ္သံ ျဖစ္လာေနသည္။ ဤလႈပ္ရွားမႈ ေႂကြးေၾကာ္သံမ်ားကို ယေန႔ ျပည္တြင္းျပည္ပရွိ သံဃာ့သမဂၢီမ်ားကလည္း ေထာက္ခံမႈျပဳေနေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ တနည္းအားျဖင့္ ေရႊ၀ါေရာင္ သံဃာ့အေရးေတာ္ပုံ စိတ္ဓာတ္သည္ ရွစ္ေလးလုံး လူထုအေရးေတာ္ပုံစိတ္ဓာတ္ႏွင့္အတူ ဆက္လက္ အရွိန္အဟုန္ျမင့္မားေနဆဲျဖစ္သည္။ တနည္းအားျဖင့္ သံဃာ့အေရးေတာ္ပုံႏွင့္ လူထုအေရးေတာ္ပုံ၊ သံဃာေတာ္တို႔ဆႏၵႏွင့္ လူထုဆႏၵသည္ တထပ္တည္းျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခ်က္လည္းျဖစ္သည္။
တိုက္ဆိုင္စြာပင္ ဤစက္တင္ဘာလသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံျပည္သူလူထုအား ႏိုင္ငံေရး နား၊ မ်က္စိ အဦးဆုံး ဖြင့္ေပးခဲ့ေသာ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ အထိမ္းအမွတ္ အခမ္းအနားမ်ား က်င္းပေလ့ရွိသည့္အခ်ိန္ ျဖစ္ေပသည္။ ေရႊ၀ါေရာင္ သံဃာ့အေရးေတာ္ပုံ (၃) ႏွစ္ျပည့္သည့္ ယခုႏွစ္သည္ ‘ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ’ ပ်ံလြန္ေတာ္မူျခင္း (၇၁) ႏွစ္ျပည့္ခ်ိန္ႏွင့္လည္း တိုက္ဆိုင္ေနေပသည္။ ဆရာေတာ္သည္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းတြင္ ပထမဦးဆုံး ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခံရေသာ ရဟန္းအာဇာနည္ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ “ကရက္ေဒါက္ ဂက္ေဒါက္” (Craddock, Get Out!) ဟူေသာ ေႂကြးေၾကာ္သံကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ထိုအာဇာနည္အရွင္ကား ‘ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ’ ျဖစ္သည္ကို မွတ္မိၾကမည္ထင္ပါသည္။ ‘ကရက္ေဒါက္’ (Sir Reginlad Henry Craddock) သည္ ထိုစဥ္က ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒုတိယဘုရင္ခံျဖစ္သည္။
ဆရာေတာ္၏ ငယ္နာမည္မွာ “ေပၚထြန္းေအာင္” ျဖစ္၍ အဘ ဦးျမႏွင့္ အမိ ေဒၚေအာင္ေက်ာ္သူတို႔မွ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္ (၁၈၇၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၁၄) ဖြားျမင္သည္။ အသက္ (၁၅) ႏွစ္တြင္ ကာလကတၱားမွ တကၠသိုလ္၀င္ခြင့္ ဆယ္တန္းေအာင္သည္။ ထို႔ေနာက္ ပခုကၠဴၿမိဳ႕၊ ေရစႀကိဳစာသင္တိုက္၌ ဗုဒၶဘာသာစာေပက်မ္းဂန္မ်ားသင္ယူသည္။ ၁၉၀၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ရဟန္း၀တ္ျဖင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံသို႔ ႂကြေရာက္၍ ကာလကတၱားရွိ အိႏၵိယအမ်ိဳးသားေကာလိပ္၌ ပါဠိ၊ သကၠဋ၊ ဘဂၤါလီ၊ မာဂရီ၊ ေရွးေဟာင္းဟိႏၵဴစာေပမ်ား သင္ယူခဲ့သည္။ ထိုေက်ာင္း၌ပင္ ပါဠိပါေမာကၡအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ဖူးသည္။
၁၉၀၃ ခုႏွစ္တြင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွတဆင့္ ျပင္သစ္၊ အဂၤလန္၊ ဂ်ာမနီတို႔သို႔ ခရီးလွည့္၍ ႏိုင္ငံတကာအေရးအရာမ်ားကို ေလ့လာဆည္းပူးခဲ့သည္။ ဥေရာပ၌ ရွိေနစဥ္ ၁၉၀၅ ခုႏွစ္ ႐ုရွ-ဂ်ပန္စစ္ျဖစ္ရာ ဂ်ပန္က အႏိုင္ရသည့္ သတင္းကို ၾကားသိရ၍ အလ်င္အျမန္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာေသာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံအေၾကာင္းကို ေလ့လာလိုစိတ္ျဖစ္ခဲ့သည္။ သို႔ျဖင့္ ဆရာေတာ္သည္ ၁၉၀၇ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ကာ တိုက်ဳိ ဗုဒၶဘာသာတကၠသိုလ္တြင္ ပါဠိႏွင့္ သကၠဋဘာသာဆိုင္ရာ ပါေမာကၡအျဖစ္ (၄) ႏွစ္နီးပါး ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအျပန္ခရီးတြင္ ကိုရီးယား၊ မန္ခ်ဴးရီးယား၊ တ႐ုတ္၊ ကေမာၻဒီးယားႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ၀င္ေရာက္ေလ့လာခဲ့သည္။
၁၉၁၁ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပန္ေရာက္ေသာအခါ သူရိယသတင္းစာတြင္ ႏိုင္ငံတကာတိုးတက္မႈအေျခအေန အေထြေထြကို ႏိုင္ငံသားမ်ား ပညာဗဟုသုတ ရေစရန္ ေရးသားတင္ျပခဲ့သည္။ ‘၀ိုင္အမ္ဘီေအ’ ကို စတင္ထူေထာင္ခဲ့ၾကေသာ ဦးဘေဘ၊ ဦးေမာင္ႀကီး၊ ဦးဘရင္တို႔ႏွင့္လည္းေကာင္း၊ သူရိယသတင္းစာ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ၾကသည့္ ဦးဘကေလး၊ ဦးလွေဖ အစရွိေသာ ထိုေခတ္ လူငယ္လူလတ္မ်ားႏွင့္လည္းေကာင္း၊ အဂၤလိပ္လက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ရန္ မည္သို႔ေဆာင္ရြက္သင့္ၾကေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈမ်ား လုပ္ခဲ့သည္။
ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ၏ ႏိုင္ငံေရးအျမင္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အဂၤလိပ္လက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ေရးသို႔ ဦးတည္သည္။ လြတ္လပ္ေရး မရႏိုင္ေသးမီစပ္ၾကား ‘ဟုမၼ႐ူး’ ေခၚ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ကို ကိုယ့္အမ်ိဳးသားတို႔ ကိုယ္တိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေရး ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ၾကဖို႔ ေရးသားေဟာေျပာသည္။ ပညာတတ္ လူငယ္လူလတ္မ်ားအား ဟုမၼ႐ူးသေဘာတရား စိတ္ဓာတ္မ်ားကို နား၀င္ေအာင္ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုသည္။ အထူးသျဖင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ရွိစဥ္က အိႏၵိယ-ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရရွိရန္ ကိစၥမ်ားကို ကြန္ဂရက္ပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္သည္။ ဆရာေတာ္ကိုယ္တိုင္မွာလည္း ျမန္မာေဒသခြဲ ကြန္ဂရက္ပါတီအဖြဲ႔၀င္ျဖစ္သည္။
၁၉၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ဆရာေတာ္သည္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသို႔ ဒုတိယအႀကိမ္ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ ဂ်ပန္တြင္ ဆရာေတာ္သည္ ပါဠိႏွင့္ သကၠဋဘာသာပါေမာကၡအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနစဥ္ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးရာကိစၥမ်ားကို ဂ်ပန္ေရာက္ တ႐ုတ္ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔လည္း သြားေရာက္ခဲ့၍ တ႐ုတ္အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ ေဒါက္တာ ဆြန္ယက္ဆင္ႏွင့္လည္း ေတြ႔ဆုံသိကြၽမ္းခဲ့သည္။
ေဒါက္တာဆြန္ယက္ဆင္ႏွင့္ အာရွေဒသ လြတ္လပ္ေရးကိစၥမ်ား ေဆြးေႏြးခြင့္ရရွိခဲ့သည္။ ပထမကမာၻစစ္ၿပီးကာနီးတြင္ ဆရာေတာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျပန္ႂကြလာသည္။ ထိုအခ်ိန္မွစတင္၍ ျမန္မာလူထု နားမ်က္စိပြင့္ေစရန္ ႏိုင္ငံတကာမွ ရရွိခဲ့ေသာ အသိပညာဗဟုသုတမ်ားႏွင့္ ယွဥ္တြဲ၍ ႏိုင္ငံေရးတရားမ်ား ေဟာေျပာခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္၏ ေဟာေျပာခ်က္မ်ားမွာ စကားလုံးေျပာင္ေျပာင္ ထိထိမိမိ ရွိလွသျဖင့္ တရားပြဲတိုင္း က်ိတ္က်ိတ္တိုး စည္ကားသည္ဟု မွတ္တမ္းမ်ားရွိသည္။ ဆရာေတာ္၏ ေဟာေျပာခ်က္တရပ္မွာ ဤသို႔ျဖစ္သည္။
“ျမန္မာတိုင္းသူျပည္သားတို႔ဟာ က်ဳိးႏြံတယ္ဆိုတဲ့ ေအာက္တန္းက် စိတ္မ်ားကို ဖယ္ရွားပစ္ၾကရမယ္။ ျမန္မာတိုင္းသူျပည္သားတို႔ဟာ စြမ္းရည္သတၱိရွိေၾကာင္း၊ ပညာရွိေၾကာင္းနဲ႔ မဟုတ္မခံ စိတ္ဓာတ္ကို ျပရမယ္။ ဒီလိုျပႏိုင္ရင္ က်ဳပ္တို႔ကို ဘယ္သူကမွ ေစာ္ကားရဲ ဖိႏွိပ္ရဲမွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဘယ္လိုအင္အားႀကီးၿပီး ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္တဲ့ အစိုးရျဖစ္ျဖစ္ တိုင္းရင္းသားအေပါင္း စည္းလုံးညီညာစြာနဲ႔ တြန္းလွန္ႏိုင္ၾကရင္ တာရွည္ခံႏိုင္မယ္ မဟုတ္ပါဘူး၊ ကိုယ့္ရည္မွန္းခ်က္ ေအာင္ေစခ်င္ရင္ ေနာက္မတြန္႔ၾကနဲ႔။ ေၾကာက္အားမပိုၾကနဲ႔၊ ဒုကၡကို ပဓာနမထားၾကနဲ႔၊ ဟုမၼ႐ူးတို႔ လြတ္လပ္ေရးတို႔ဆိုတာ က်ဳပ္တို႔ ရထိုက္တဲ့ ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္ႀကီးမ်ားျဖစ္တယ္။ ဗ်ဴ႐ိုကေရစီ၀ါဒသမားေတြက ဘယ္ေလာက္ပဲ ေႏွာင့္ယွက္ ေႏွာင့္ယွက္ တကယ္ရေအာင္ လုပ္ႏိုင္တဲ့ သေဘာမွန္ဟာ တိုင္းသူျပည္သားတို႔လက္ထဲမွာသာရွိတယ္။˝
ဗုဒၶသာသနာ စည္ပင္တိုးတက္ေစရန္ ဦးစြာပထမ ကြၽန္ဘ၀က လြတ္ေအာင္လုပ္ရမည္ဟု ဆရာေတာ္က ေဟာေျပာသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အမ်ဳိး ဘာသာ သာသနာအက်ဳိးအတြက္ ‘သံဃသမဂၢီမ်ား’ ထူေထာင္ဖြဲ႔စည္း၍ လြြတ္လပ္ေရးရေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၾကရမည္ဟု ဦးဥတၱမက မိန္႔ၾကားသျဖင့္ ႏိုင္ငံအႏွံ႔တြင္ သံဃသမဂၢီမ်ား ေပၚထြန္းလာကာ ႏိုင္ငံေရးတရားေဟာသည့္ သံဃာေတာ္မ်ား တိုးပြားလာခဲ့သည္။
ဤသို႔ ဆရာေတာ္၏ ၀ါယမစိုက္ထုတ္မႈေၾကာင့္ ၁၉၂၁ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္ (၁) ရက္ (၂) ရက္တြင္ သံဃာ့သမဂၢီအဖြဲ႔ေပါင္း (၃၀) ေက်ာ္မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အစည္းအေ၀းကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ က်င္းပႏိုင္ခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္ သံဃာေတာ္မ်ား ဂ်ီစီဘီေအအသင္းေခါင္းေဆာင္မ်ား အပါအ၀င္ ရဟန္းရွင္လူပရိသတ္ ငါးရာေက်ာ္ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ေဒးဒရဲၿမိဳ႕နယ္ ဆုကလပ္ရြာ တရားပြဲအၿပီး ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမအား ႏိုင္ငံေရးလုပ္မႈျဖင့္ ေထာင္ဒဏ္အျပစ္ေပးလိုက္ေသာအခါ ရဟန္းရွင္လူ ျပည္သူအမ်ား မခံမရပ္ႏိုင္ျဖစ္ၾကရသည္။ ဆရာေတာ္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ‘ဂ်ီစီဘီေအ’ အသင္းႀကီးကို လူထုက ပိုမိုေထာက္ခံအားေပးခဲ့သည္။
ဆရာေတာ္သည္ ပထမအႀကိမ္ ေထာင္က်ရာမွ ျပန္လြတ္လာၿပီးေနာက္ တျပည္လုံး လွည့္လည္၍ ႏိုင္ငံေရးတရားမ်ား ေဟာၾကားခဲ့ျပန္သည္။ “အဂၤလိပ္ပစၥည္းကို သပိတ္ေမွာက္ၾက” “အဂၤလိပ္ဆိုင္ေတြကို သပိတ္ေမွာက္ၾက” “တိုင္းရင္းျဖစ္ပစၥည္းကို ၀ယ္ယူအားေပးၾက” “တိုင္းရင္းသား ဆိုင္ေတြမွာ ၀ယ္ယူအားေပးၾက” “ဒို႔လူမ်ဳိးေတြ ညီၫြတ္မွ လြတ္လပ္ခ်မ္းသာမယ္” “ဟုမၼ႐ူး ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရေအာင္ ေတာင္းဆိုႀကိဳးပမ္းၾက” “ကရက္ေဒါက္ ဂက္ေဒါက္”(Craddock,Get Out!) စေသာ ေႂကြးေၾကာ္သံမ်ားေၾကာင့္ ၁၉၂၄ ခုႏွစ္ ရန္ကုန္ က်ဳံးႀကီးလမ္း နန္းေတာ္႐ုပ္ရွင္႐ုံ တရားပြဲအၿပီး ဒုတိယအႀကိမ္ အဖမ္းခံရျပန္သည္။ အဂၤလိပ္အစိုးရကို အၾကည္ညိဳပ်က္ေအာင္ ေဟာေျပာေၾကာင္း ျပစ္မႈထင္ရွားသည္ဆိုကာ အလုပ္ၾကမ္းႏွင့္ ေထာင္ဒဏ္ (၃) ႏွစ္ အျပစ္ေပးခံရသည္။
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းကို ျပန္လွန္ေလ့လာသည့္အခါတိုင္း ၀ိုင္အမ္ဘီေအေခၚ ဗုဒၶဘာသာကလ်ာဏယု၀အသင္း၊ ေနာင္ ဂ်ီစီဘီေအေခၚ ျမန္မာအသင္းခ်ဳပ္ႀကီး၏ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈမ်ားကို ခ်န္လွပ္ထား၍ မရႏုိင္ေပ။ ထုိျမန္မာအသင္းခ်ဳပ္ႀကီး တိုးတက္က်ယ္ျပန္႔လာေအာင္ အေထာက္အကူျပဳေပးခဲ့ရာတြင္ သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ သံဃာ့သမဂၢီအဖြဲ႔မ်ား၏ ေထာက္ခံအားေပးမႈမ်ားမွာ အဓိကေနရာမွ ပါ၀င္ေပသည္။
ထိုေၾကာင့္ သံဃာေတာ္မ်ား တိုင္းက်ဳိးျပည္က်ဳိးေဆာင္ရြက္ရာ၌ ေရွ႕တန္းမွ တက္တက္ႂကြႂကြ ပါလာေအာင္ အဦးဆုံး ေဟာေျပာခဲ့ေသာ ဆရာေတာ္ကား ဦးဥတၱမပင္ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶ၏ စာေပက်မ္းဂန္မ်ားကိုသာ သင္အံေလ့လာလ်က္ တရားဘာ၀နာပြားမ်ားေနၾကကုန္ေသာ သံဃာေတာ္တို႔အေနျဖင့္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ၏ ႏိုင္ငံတကာအေတြ႔အႀကံဳမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးေဟာေျပာခ်က္မ်ားကို လက္ဦးတြင္ နားမ၀င္ႏိုင္ခဲ့ၾကေပ။ ေနာင္ႏွစ္အတန္ငယ္ၾကာေသာအခါ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ၏ ႏိုင္ငံေရးတရားမ်ားမွာ စကားေ၀ါဟာရအရ မာေၾကာေသာ္လည္း လက္ေတြ႔အႏွစ္သာရအရ အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာအတြက္ အမွန္ပင္အက်ိဳးျပဳၾကာင္း သိျမင္လာၾက၍ ၀န္းရံေထာက္ခံလာၾကသည္။ ထိုစဥ္က ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမႏွင့္ သူရိယသတင္းစာတို႔သည္ ၀ိုင္အမ္ဘီေအအသင္းကို ျပည္သူတရပ္လုံး ေထာက္ခံအားေပးလာေအာင္ စိုက္လိုက္မတ္တတ္ လႈံ႔ေဆာ္ေရးသားခဲ့သျဖင့္ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္မ်ား တက္ႂကြလာခဲ့သည္။ ဦးဥတၱမ၏ ႐ိုးသားမႈ၊ ကိုယ္က်ိဳးမငဲ့မႈ၊ တိုင္းျပည္ႏွင့္ လူထုအက်ိဳးကိုသာ ေရွး႐ႈမႈတို႔ေၾကာင့္ ဆရာေတာ္ကို စံထားကာ သံဃာအမ်ား ျမန္မာအသင္းခ်ဳပ္ႀကီး၏ လႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ ပါ၀င္လာၾကသည္။ အစည္းအေ၀းမ်ား၊ ကြန္ဖရင့္မ်ားတြင္ သံဃာေတာ္မ်ား ပါ၀င္ေဆြးေႏြးေဟာေျပာလာၾကသည္။ သံဃာ့သမဂၢီအဖြဲ႔မ်ား ဖြဲ႔စည္းကာ ႏိုင္င့ံအေရးအရာမ်ား၌ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္လာၾကသည္။
ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒုတိယဘုရင္ခံ ကရက္ေဒါက္၏ ဒိုင္အာခီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို ဆန္႔က်င္ကာ ၀ိုင္အမ္ဘီေအကို ေထာက္ခံလ်က္ ဟုမၼ႐ူး ေတာင္းဆိုေဟာေျပာခဲ့သည္။ ဒိုင္အာခီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္တြင္ အမတ္ (၁၀၃) ေနရာ လ်ာထားေသာ္လည္း (၇၉) ဦးသာ ေရြးေကာက္ခံျဖစ္သည္။ က်န္သူတို႔မွာ ဘုရင္ခံခန္႔ ဗ်ဴ႐ိုကရက္မ်ားျဖစ္သည္။ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္ႏွင့္ ဗ်ဴ႐ိုကရက္တို႔ တြဲဖက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ျဖစ္သည္။ ဥပေဒျပဳေကာင္စီတြင္ အဆိုတခုတင္ရာ၌ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္တို႔ မဲအမ်ားစုရ၍ ႏိုင္ေသာ္လည္း ဘုရင္ခံ သေဘာမတူလွ်င္ (ဗီတို) ျဖင့္ ပယ္ခ်ခံရတတ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ၁၉၂၂ ဇူလိုင္ (၁၅) (၁၆) ဂ်ဴဗလီေဟာအစည္းအေ၀းတြင္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမက “ဒိုင္အာခီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္သည္ ဗ်ဴ႐ိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ျဖစ္သျဖင့္ ျပည္သူကို မတိုင္ပင္ဘဲ ဗ်ဴ႐ိုကရက္တို႔က စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ေသာစနစ္ျဖစ္သည္ဟု ေထာက္ျပခဲ့သည္။ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္ (၇၉) ဦးသည္ အာဏာပါ၀ါမရွိေသာ ႐ုပ္ျပလွည့္စားမႈသာျဖစ္သည္။ ျပည္သူက သေဘာတူ၍ ေဆာင္ရြက္ေလဟန္ ပရိယာယ္ေဆာင္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဒိုင္အာခီေရြးပြဲ မ၀င္သင့္။ ဒိုင္အာခီေကာင္စီ၌ မပါသင့္။ ဒိုင္အာခီေကာင္စီ၀င္၍ ပူးသတ္ေရးလုပ္ရန္ မျဖစ္ႏိုင္။ ဗ်ဴ႐ိုကရက္တုိ႔၏ ၾသဇာကို မလြန္ဆန္ႏိုင္” စသည္ျဖင့္ ဆရာေတာ္က ရွင္းျပခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္၏ မိန္႔ခြန္းမွ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္တခုမွာ ဤသို႔ျဖစ္သည္။
“ဟုမၼ႐ူးအတြက္ ႀကိဳးစားၾကရာမွာ ေၾကာက္လန္႔စိတ္ေတြ မထားၾကနဲ႔၊ ေၾကာက္ေမႊးပါရင္ ဇာဂနာနဲ႔ ႏုတ္ပစ္ၾကရမယ္။ ခိုးရမွာ ဒိုင္အာခီေကာင္စီ ၀င္ရမွာသာ ေၾကာက္၊ ေက်းလက္က ဒကာေတြ သူႀကီးကို မေၾကာက္ၾကနဲ႔၊ သူႀကီးတင္မက ၿမိဳ႕အုပ္၀န္ေထာက္လည္း ေၾကာက္ဖို႔မလိုဘူး။ သူတို႔ထက္ႀကီးတဲ့ ဘုရင္ခံဆိုတာလည္း ေၾကာက္စရာမရွိပါဘူး။ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ကို ကိုယ့္လူမ်ိဳး အုပ္ခ်ဳပ္ရေအာင္ ဘုရင္ခံနဲ႔ ဗ်ဴ႐ုိကရက္ေတြကို ႏွင္ထုတ္ၾကရမယ္။ ကရက္ေဒါက္ ထြက္သြားလို႔ ဥတၱမက ဂ်ဴဗလီမွ ထပ္ၿပီး အမိန္႔ေပးေနတယ္။”
ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမႏွင့္ ဂ်ီစီဘီေအေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဟုမၼ႐ူးကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေပးရန္၊ သႆေမဓ လူခြန္ ဖ်က္သိမ္းေပးရန္၊ လယ္ယာေျမ အခြန္အေကာက္မ်ား ေလွ်ာ့ခ်ေပးရန္ အဓိကထား၍ ေဟာေျပာေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။ အဂၤလိပ္အစိုးရက ၁၉၃၀ ဆရာစံသူပုန္ ျဖစ္ေပၚရျခင္းကိစၥကို ျပန္လွန္သုံးသပ္ရာ၌ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ၏ ေဟာေျပာခ်က္မ်ားကို အေၾကာင္းရင္းတခ်က္အျဖစ္ ထည့္သြင္းထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
ဤရက္ပိုင္းမွာပင္ ပခုကၠဴ သံဃာအေရးေတာ္ပုံ (၃) ႏွစ္ျပည့္ခ်ိန္မွ အစျပဳ၍ ႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ အႏိုင္ရေရး ျပင္ဆင္လ်က္ရွိသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲအား အၾကမ္းမဖက္နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ၾကရန္ အထက္ဗမာျပည္ ေသာသုဇနဘိကၡဴ သံဃာ့အဖြဲ႔၏ တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္ခ်က္တရပ္ RFA မွတဆင့္ ေပၚထြက္လာသည္ကို သတိျပဳမိသည္။ “၂၀၀၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ (၅) ရက္၊ (၆) ရက္ေန႔မ်ားတြင္ ပခုကၠဴၿမိဳ႕၌ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေမတၱာပို႔ ခ်ီတက္ၾကေသာ သံဃာေတာ္တို႔အား အာဏာပိုင္တို႔ႏွင့္ ႀကံ့ခိုင္ေရး လူမိုက္မ်ားတို႔မွ အၾကမ္းဖက္ ရက္စက္စြာ ေခ်မႈန္းခဲ့သည္မွာ သံုးႏွစ္ျပည့္လုၿပီျဖစ္သည္။ ယခု သံုးႏွစ္ျပည့္ အခါသမယတြင္ ၎ႀက့ံဖြံ႔လူမိုက္မ်ား၏ပါတီမွ ဦးေဆာင္၍ ျပည္သူလူထုအား ထာဝစဥ္ စစ္ကြၽန္ျဖစ္ေစမည့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကိုလည္း ဖန္တီးလ်က္ရွိသည္။”
“သို႔ပါ၍ ညီေတာ္၊ ေနာင္ေတာ္ သံဃာေတာ္ အရွင္သူျမတ္မ်ားမွ ဦးေဆာင္၍ ၂၀၀၇ စက္တင္ဘာ သံုးႏွစ္ျပည့္ပတ္လည္ (၅) ရက္ (၆) ရက္မွ စတင္ကာ စစ္အစိုးရအား အၾကမ္းမဖက္သည့္ နည္းလမ္းမ်ိဳးစံု သံုး၍ ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပ တိုက္ပြဲဝင္သြားရန္ တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္အပ္သည္။ (ေသာသုဇနသမဂၢ၊ ပခုကၠဴ)” စသည္ျဖင့္ ဦးေဆာင္ သံဃာတပါးျဖစ္သည့္ ဦးေသာဘိတက RFA မွတဆင့္ မိန္႔ၾကားခဲ့သည္။
အထက္ဗမာျပည္ သံဃာေတာ္မ်ားအေနျဖင့္ စစ္အစိုးရဆန္႔က်င္ေရး စာ႐ြက္စာတမ္း ျဖန္႔ေဝျခင္းကို စတင္ေနၿပီဟုလည္း သိရွိရသည္။ ထို႔ျပင္ ရႏိုင္သမွ် နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ စစ္အာဏာတည္ၿမဲေရး ေရြးေကာက္ပြဲအား ဆႏၵျပ ဆန္႔က်င္သြားၾကရန္လည္း ေသာသုဇနသမဂၢ (ပခုကၠဴ) အဖြဲ႔က ျပည္သူလူထုအား တိုက္တြန္းလ်က္ရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ယေန႔ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ဖ်က္သိမ္းေရးတိုက္ပြဲတြင္ ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲေနၾကေသာ ရဟန္းပ်ိဳမ်ိဳးဆက္သစ္၊ လူငယ္မ်ိဳးဆက္သစ္တို႔သည္ ေသာသုဇနသမဂၢ၊ (ပခုကၠဴ) အဖြဲ႔၏ ႏိႈးေဆာ္ခ်က္ကို အထူးအေလးဂ႐ုျပဳၾကရေပလိမ့္မည္။ မၾကာမီ ျမန္မာႏိုင္ငံအ၀ွမ္းတြင္ ဆင္ႏႊဲေတာ့မည့္ စစ္အာဏာႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးေရြးေကာက္ပြဲအား သပိတ္ေမွာက္ရာတြင္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးႏွင့္ အာဇာနည္စိတ္ဓာတ္ကို စံနမူယူ၍ သံဃာ့သမဂၢီမ်ားက ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳဦးမည့္ လကၡဏာမ်ား ျမင္ေတြ႔ေနရေပသည္။
ဦးဥတၱမေခတ္ ၁၉၂၀ ခန္႔တြင္ အစပ်ိဳးခဲ့ေသာ သံဃသမဂၢီ စိတ္ဓာတ္၀ိညာဥ္ကား ႏွစ္ေပါင္း (၉၀) ေက်ာ္ သက္တမ္းရင့္ရွည္ခဲ့လ်က္ ေရႊ၀ါေရာင္ေခတ္ သံဃာ့သမဂၢီမ်ား၊ ေသာသုဇနသမဂၢအဖြဲ႔မ်ားထံသို႔ ဆက္လက္ကူးလူး ထြန္းလင္းလ်က္ရွိသည္ကို လက္ေတြ႔ျမင္ေတြ႔ေနရေပသည္။ သံဃာေတာ္တို႔၏ အစဥ္အလာမွာ တရားမွ်တမႈဘက္၊ ဓမၼဘက္မွ ရပ္တည္ေလ့ရွိပါသည္။ မတရား အႏိုင့္အထက္ျပဳသည့္ဘက္၊ အဓမၼဘက္မွ ရပ္တည္သူတို႔သည္ အာဏာလက္မလႊတ္ရေရး တခုသာၾကည့္ေလ့ရွိပါသည္။ လူထုဆင္းရဲဒုကၡကို စာနာေထာက္ထားေလ့မရွိပါ။ လူထုဒုကၡကို စာနာသည့္ ဆရာေတာ္ သံဃာေတာ္တို႔ဘက္၊ တရားမွ်တမႈဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဘက္က တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္ခ်က္ျဖစ္သည့္ ေရြးေကာက္ပြဲသပိတ္ေမွာက္ေရးသည္ “ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ” ၏ အာဇာနည္စိတ္ဓာတ္ကို စံနမူထားရာေရာက္ေပသည္။
“ျမန္မာတိုင္းသူျပည္သားတို႔ဟာ စြမ္းရည္သတၱိရွိေၾကာင္း၊ ပညာရွိေၾကာင္းနဲ႔ မဟုတ္မခံ စိတ္ဓာတ္ကို ျပရမယ္။ ဒီလိုျပႏိုင္ရင္ က်ဳပ္တို႔ကို ဘယ္သူကမွ ေစာ္ကားရဲ ဖိႏွိပ္ရဲမွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဘယ္လိုအင္အားႀကီးၿပီး ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္တဲ့ အစိုးရျဖစ္ျဖစ္ တိုင္းရင္းသားအေပါင္း စည္းလုံးညီညာစြာနဲ႔ တြန္းလွန္ႏိုင္ၾကရင္ တာရွည္ခံႏိုင္မယ္ မဟုတ္ပါဘူး” ဟူေသာ ဆရာေတာ္၏ မိန္႔ထုံး ၾသ၀ါဒကို ႏွလုံးသြင္းလ်က္ ေရြးေကာက္ပြဲသပိတ္ေမွာက္ေရးကို က်ရာအခန္းမွ တာ၀န္ေက်ေအာင္ ထမ္းၾကရေပေတာ့မည္။ ။
က်မ္းကိုးစာရင္း ။ ။
(၁) ကိုလိုနီေခတ္ ျမန္မာ့သမိုင္းအဘိဓာန္၊ ျမဟန္၊ မိုးမင္းစာေပ၊ ၁၉၈၁။
(၂) ဂ်ဴဗလီေဟာျမင္ကြင္း၊ တိုက္စိုး၊ ခ်င္းတြင္းစာေပ၊ ၁၉၇၈ ၾသဂုတ္လ။
(၃) ျမန္မာႏိုင္ငံအလုပ္သမားလႈပ္ရွားမႈသမိုင္း၊ သခင္လြင္၊ ပုဂံစာအုပ္တိုက္၊ ၁၉၆၈ ေမလ။
(၄) ၀ံသာႏုအေရးေတာ္ပုံသမိုင္း (၁၉၀၆ - ၁၉၃၆)၊ သခင္ဘေမာင္၊ တသက္တာစာေပ၊ ၁၉၇၅ ဇန္န၀ါရီ။
http://www.khitpyaing.org/index.php?route=detail&id=4346
ေရႊ၀ါေရာင္သံဃာ့အေရးေတာ္ပုံ (၃) ႏွစ္ျပည့္သည့္ စက္တင္ဘာလသို႔ ေရာက္ျပန္ၿပီ။ စစ္အာဏာရွင္တို႔ကလည္းသူတို႔အာဏာသက္ဆိုးရွည္ေရးအတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲအတုအေယာင္ကို
ႏို၀င္ဘာ (၇) ရက္တြင္ ျပဳလုပ္မည္ဟု ေၾကညာထားသည္။
လက္ရွိအေျခအေနတြင္ ေရြးေကာက္ပြဲဆန္႔က်င္ေရး ေျမေအာက္စာရြက္စာတမ္း ျဖန္႔ေ၀မႈမ်ားကို ေက်ာင္းသားႏွင့္ သံဃာ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ားက စစ္ဆင္ေရးသဖြယ္ လုပ္ေဆာင္လာၾကသည္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ဖ်က္သိမ္းေရး၊ ယင္းဥပေဒျဖင့္ က်င္းပမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲအား သပိတ္ေမွာက္ေရးတို႔သည္ ယေန႔လူထုေႂကြးေၾကာ္သံ ျဖစ္လာေနသည္။ ဤလႈပ္ရွားမႈ ေႂကြးေၾကာ္သံမ်ားကို ယေန႔ ျပည္တြင္းျပည္ပရွိ သံဃာ့သမဂၢီမ်ားကလည္း ေထာက္ခံမႈျပဳေနေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ တနည္းအားျဖင့္ ေရႊ၀ါေရာင္ သံဃာ့အေရးေတာ္ပုံ စိတ္ဓာတ္သည္ ရွစ္ေလးလုံး လူထုအေရးေတာ္ပုံစိတ္ဓာတ္ႏွင့္အတူ ဆက္လက္ အရွိန္အဟုန္ျမင့္မားေနဆဲျဖစ္သည္။ တနည္းအားျဖင့္ သံဃာ့အေရးေတာ္ပုံႏွင့္ လူထုအေရးေတာ္ပုံ၊ သံဃာေတာ္တို႔ဆႏၵႏွင့္ လူထုဆႏၵသည္ တထပ္တည္းျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခ်က္လည္းျဖစ္သည္။
တိုက္ဆိုင္စြာပင္ ဤစက္တင္ဘာလသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံျပည္သူလူထုအား ႏိုင္ငံေရး နား၊ မ်က္စိ အဦးဆုံး ဖြင့္ေပးခဲ့ေသာ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ အထိမ္းအမွတ္ အခမ္းအနားမ်ား က်င္းပေလ့ရွိသည့္အခ်ိန္ ျဖစ္ေပသည္။ ေရႊ၀ါေရာင္ သံဃာ့အေရးေတာ္ပုံ (၃) ႏွစ္ျပည့္သည့္ ယခုႏွစ္သည္ ‘ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ’ ပ်ံလြန္ေတာ္မူျခင္း (၇၁) ႏွစ္ျပည့္ခ်ိန္ႏွင့္လည္း တိုက္ဆိုင္ေနေပသည္။ ဆရာေတာ္သည္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းတြင္ ပထမဦးဆုံး ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခံရေသာ ရဟန္းအာဇာနည္ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ “ကရက္ေဒါက္ ဂက္ေဒါက္” (Craddock, Get Out!) ဟူေသာ ေႂကြးေၾကာ္သံကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ထိုအာဇာနည္အရွင္ကား ‘ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ’ ျဖစ္သည္ကို မွတ္မိၾကမည္ထင္ပါသည္။ ‘ကရက္ေဒါက္’ (Sir Reginlad Henry Craddock) သည္ ထိုစဥ္က ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒုတိယဘုရင္ခံျဖစ္သည္။
ဆရာေတာ္၏ ငယ္နာမည္မွာ “ေပၚထြန္းေအာင္” ျဖစ္၍ အဘ ဦးျမႏွင့္ အမိ ေဒၚေအာင္ေက်ာ္သူတို႔မွ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္ (၁၈၇၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၁၄) ဖြားျမင္သည္။ အသက္ (၁၅) ႏွစ္တြင္ ကာလကတၱားမွ တကၠသိုလ္၀င္ခြင့္ ဆယ္တန္းေအာင္သည္။ ထို႔ေနာက္ ပခုကၠဴၿမိဳ႕၊ ေရစႀကိဳစာသင္တိုက္၌ ဗုဒၶဘာသာစာေပက်မ္းဂန္မ်ားသင္ယူသည္။ ၁၉၀၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ရဟန္း၀တ္ျဖင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံသို႔ ႂကြေရာက္၍ ကာလကတၱားရွိ အိႏၵိယအမ်ိဳးသားေကာလိပ္၌ ပါဠိ၊ သကၠဋ၊ ဘဂၤါလီ၊ မာဂရီ၊ ေရွးေဟာင္းဟိႏၵဴစာေပမ်ား သင္ယူခဲ့သည္။ ထိုေက်ာင္း၌ပင္ ပါဠိပါေမာကၡအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ဖူးသည္။
၁၉၀၃ ခုႏွစ္တြင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွတဆင့္ ျပင္သစ္၊ အဂၤလန္၊ ဂ်ာမနီတို႔သို႔ ခရီးလွည့္၍ ႏိုင္ငံတကာအေရးအရာမ်ားကို ေလ့လာဆည္းပူးခဲ့သည္။ ဥေရာပ၌ ရွိေနစဥ္ ၁၉၀၅ ခုႏွစ္ ႐ုရွ-ဂ်ပန္စစ္ျဖစ္ရာ ဂ်ပန္က အႏိုင္ရသည့္ သတင္းကို ၾကားသိရ၍ အလ်င္အျမန္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာေသာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံအေၾကာင္းကို ေလ့လာလိုစိတ္ျဖစ္ခဲ့သည္။ သို႔ျဖင့္ ဆရာေတာ္သည္ ၁၉၀၇ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ကာ တိုက်ဳိ ဗုဒၶဘာသာတကၠသိုလ္တြင္ ပါဠိႏွင့္ သကၠဋဘာသာဆိုင္ရာ ပါေမာကၡအျဖစ္ (၄) ႏွစ္နီးပါး ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအျပန္ခရီးတြင္ ကိုရီးယား၊ မန္ခ်ဴးရီးယား၊ တ႐ုတ္၊ ကေမာၻဒီးယားႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ၀င္ေရာက္ေလ့လာခဲ့သည္။
၁၉၁၁ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပန္ေရာက္ေသာအခါ သူရိယသတင္းစာတြင္ ႏိုင္ငံတကာတိုးတက္မႈအေျခအေန အေထြေထြကို ႏိုင္ငံသားမ်ား ပညာဗဟုသုတ ရေစရန္ ေရးသားတင္ျပခဲ့သည္။ ‘၀ိုင္အမ္ဘီေအ’ ကို စတင္ထူေထာင္ခဲ့ၾကေသာ ဦးဘေဘ၊ ဦးေမာင္ႀကီး၊ ဦးဘရင္တို႔ႏွင့္လည္းေကာင္း၊ သူရိယသတင္းစာ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ၾကသည့္ ဦးဘကေလး၊ ဦးလွေဖ အစရွိေသာ ထိုေခတ္ လူငယ္လူလတ္မ်ားႏွင့္လည္းေကာင္း၊ အဂၤလိပ္လက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ရန္ မည္သို႔ေဆာင္ရြက္သင့္ၾကေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈမ်ား လုပ္ခဲ့သည္။
ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ၏ ႏိုင္ငံေရးအျမင္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အဂၤလိပ္လက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ေရးသို႔ ဦးတည္သည္။ လြတ္လပ္ေရး မရႏိုင္ေသးမီစပ္ၾကား ‘ဟုမၼ႐ူး’ ေခၚ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ကို ကိုယ့္အမ်ိဳးသားတို႔ ကိုယ္တိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေရး ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ၾကဖို႔ ေရးသားေဟာေျပာသည္။ ပညာတတ္ လူငယ္လူလတ္မ်ားအား ဟုမၼ႐ူးသေဘာတရား စိတ္ဓာတ္မ်ားကို နား၀င္ေအာင္ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုသည္။ အထူးသျဖင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ရွိစဥ္က အိႏၵိယ-ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရရွိရန္ ကိစၥမ်ားကို ကြန္ဂရက္ပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္သည္။ ဆရာေတာ္ကိုယ္တိုင္မွာလည္း ျမန္မာေဒသခြဲ ကြန္ဂရက္ပါတီအဖြဲ႔၀င္ျဖစ္သည္။
၁၉၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ဆရာေတာ္သည္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသို႔ ဒုတိယအႀကိမ္ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ ဂ်ပန္တြင္ ဆရာေတာ္သည္ ပါဠိႏွင့္ သကၠဋဘာသာပါေမာကၡအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနစဥ္ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးရာကိစၥမ်ားကို ဂ်ပန္ေရာက္ တ႐ုတ္ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔လည္း သြားေရာက္ခဲ့၍ တ႐ုတ္အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ ေဒါက္တာ ဆြန္ယက္ဆင္ႏွင့္လည္း ေတြ႔ဆုံသိကြၽမ္းခဲ့သည္။
ေဒါက္တာဆြန္ယက္ဆင္ႏွင့္ အာရွေဒသ လြတ္လပ္ေရးကိစၥမ်ား ေဆြးေႏြးခြင့္ရရွိခဲ့သည္။ ပထမကမာၻစစ္ၿပီးကာနီးတြင္ ဆရာေတာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျပန္ႂကြလာသည္။ ထိုအခ်ိန္မွစတင္၍ ျမန္မာလူထု နားမ်က္စိပြင့္ေစရန္ ႏိုင္ငံတကာမွ ရရွိခဲ့ေသာ အသိပညာဗဟုသုတမ်ားႏွင့္ ယွဥ္တြဲ၍ ႏိုင္ငံေရးတရားမ်ား ေဟာေျပာခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္၏ ေဟာေျပာခ်က္မ်ားမွာ စကားလုံးေျပာင္ေျပာင္ ထိထိမိမိ ရွိလွသျဖင့္ တရားပြဲတိုင္း က်ိတ္က်ိတ္တိုး စည္ကားသည္ဟု မွတ္တမ္းမ်ားရွိသည္။ ဆရာေတာ္၏ ေဟာေျပာခ်က္တရပ္မွာ ဤသို႔ျဖစ္သည္။
“ျမန္မာတိုင္းသူျပည္သားတို႔ဟာ က်ဳိးႏြံတယ္ဆိုတဲ့ ေအာက္တန္းက် စိတ္မ်ားကို ဖယ္ရွားပစ္ၾကရမယ္။ ျမန္မာတိုင္းသူျပည္သားတို႔ဟာ စြမ္းရည္သတၱိရွိေၾကာင္း၊ ပညာရွိေၾကာင္းနဲ႔ မဟုတ္မခံ စိတ္ဓာတ္ကို ျပရမယ္။ ဒီလိုျပႏိုင္ရင္ က်ဳပ္တို႔ကို ဘယ္သူကမွ ေစာ္ကားရဲ ဖိႏွိပ္ရဲမွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဘယ္လိုအင္အားႀကီးၿပီး ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္တဲ့ အစိုးရျဖစ္ျဖစ္ တိုင္းရင္းသားအေပါင္း စည္းလုံးညီညာစြာနဲ႔ တြန္းလွန္ႏိုင္ၾကရင္ တာရွည္ခံႏိုင္မယ္ မဟုတ္ပါဘူး၊ ကိုယ့္ရည္မွန္းခ်က္ ေအာင္ေစခ်င္ရင္ ေနာက္မတြန္႔ၾကနဲ႔။ ေၾကာက္အားမပိုၾကနဲ႔၊ ဒုကၡကို ပဓာနမထားၾကနဲ႔၊ ဟုမၼ႐ူးတို႔ လြတ္လပ္ေရးတို႔ဆိုတာ က်ဳပ္တို႔ ရထိုက္တဲ့ ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္ႀကီးမ်ားျဖစ္တယ္။ ဗ်ဴ႐ိုကေရစီ၀ါဒသမားေတြက ဘယ္ေလာက္ပဲ ေႏွာင့္ယွက္ ေႏွာင့္ယွက္ တကယ္ရေအာင္ လုပ္ႏိုင္တဲ့ သေဘာမွန္ဟာ တိုင္းသူျပည္သားတို႔လက္ထဲမွာသာရွိတယ္။˝
ဗုဒၶသာသနာ စည္ပင္တိုးတက္ေစရန္ ဦးစြာပထမ ကြၽန္ဘ၀က လြတ္ေအာင္လုပ္ရမည္ဟု ဆရာေတာ္က ေဟာေျပာသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အမ်ဳိး ဘာသာ သာသနာအက်ဳိးအတြက္ ‘သံဃသမဂၢီမ်ား’ ထူေထာင္ဖြဲ႔စည္း၍ လြြတ္လပ္ေရးရေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၾကရမည္ဟု ဦးဥတၱမက မိန္႔ၾကားသျဖင့္ ႏိုင္ငံအႏွံ႔တြင္ သံဃသမဂၢီမ်ား ေပၚထြန္းလာကာ ႏိုင္ငံေရးတရားေဟာသည့္ သံဃာေတာ္မ်ား တိုးပြားလာခဲ့သည္။
ဤသို႔ ဆရာေတာ္၏ ၀ါယမစိုက္ထုတ္မႈေၾကာင့္ ၁၉၂၁ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္ (၁) ရက္ (၂) ရက္တြင္ သံဃာ့သမဂၢီအဖြဲ႔ေပါင္း (၃၀) ေက်ာ္မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အစည္းအေ၀းကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ က်င္းပႏိုင္ခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္ သံဃာေတာ္မ်ား ဂ်ီစီဘီေအအသင္းေခါင္းေဆာင္မ်ား အပါအ၀င္ ရဟန္းရွင္လူပရိသတ္ ငါးရာေက်ာ္ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ေဒးဒရဲၿမိဳ႕နယ္ ဆုကလပ္ရြာ တရားပြဲအၿပီး ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမအား ႏိုင္ငံေရးလုပ္မႈျဖင့္ ေထာင္ဒဏ္အျပစ္ေပးလိုက္ေသာအခါ ရဟန္းရွင္လူ ျပည္သူအမ်ား မခံမရပ္ႏိုင္ျဖစ္ၾကရသည္။ ဆရာေတာ္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ‘ဂ်ီစီဘီေအ’ အသင္းႀကီးကို လူထုက ပိုမိုေထာက္ခံအားေပးခဲ့သည္။
ဆရာေတာ္သည္ ပထမအႀကိမ္ ေထာင္က်ရာမွ ျပန္လြတ္လာၿပီးေနာက္ တျပည္လုံး လွည့္လည္၍ ႏိုင္ငံေရးတရားမ်ား ေဟာၾကားခဲ့ျပန္သည္။ “အဂၤလိပ္ပစၥည္းကို သပိတ္ေမွာက္ၾက” “အဂၤလိပ္ဆိုင္ေတြကို သပိတ္ေမွာက္ၾက” “တိုင္းရင္းျဖစ္ပစၥည္းကို ၀ယ္ယူအားေပးၾက” “တိုင္းရင္းသား ဆိုင္ေတြမွာ ၀ယ္ယူအားေပးၾက” “ဒို႔လူမ်ဳိးေတြ ညီၫြတ္မွ လြတ္လပ္ခ်မ္းသာမယ္” “ဟုမၼ႐ူး ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရေအာင္ ေတာင္းဆိုႀကိဳးပမ္းၾက” “ကရက္ေဒါက္ ဂက္ေဒါက္”(Craddock,Get Out!) စေသာ ေႂကြးေၾကာ္သံမ်ားေၾကာင့္ ၁၉၂၄ ခုႏွစ္ ရန္ကုန္ က်ဳံးႀကီးလမ္း နန္းေတာ္႐ုပ္ရွင္႐ုံ တရားပြဲအၿပီး ဒုတိယအႀကိမ္ အဖမ္းခံရျပန္သည္။ အဂၤလိပ္အစိုးရကို အၾကည္ညိဳပ်က္ေအာင္ ေဟာေျပာေၾကာင္း ျပစ္မႈထင္ရွားသည္ဆိုကာ အလုပ္ၾကမ္းႏွင့္ ေထာင္ဒဏ္ (၃) ႏွစ္ အျပစ္ေပးခံရသည္။
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းကို ျပန္လွန္ေလ့လာသည့္အခါတိုင္း ၀ိုင္အမ္ဘီေအေခၚ ဗုဒၶဘာသာကလ်ာဏယု၀အသင္း၊ ေနာင္ ဂ်ီစီဘီေအေခၚ ျမန္မာအသင္းခ်ဳပ္ႀကီး၏ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈမ်ားကို ခ်န္လွပ္ထား၍ မရႏုိင္ေပ။ ထုိျမန္မာအသင္းခ်ဳပ္ႀကီး တိုးတက္က်ယ္ျပန္႔လာေအာင္ အေထာက္အကူျပဳေပးခဲ့ရာတြင္ သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ သံဃာ့သမဂၢီအဖြဲ႔မ်ား၏ ေထာက္ခံအားေပးမႈမ်ားမွာ အဓိကေနရာမွ ပါ၀င္ေပသည္။
ထိုေၾကာင့္ သံဃာေတာ္မ်ား တိုင္းက်ဳိးျပည္က်ဳိးေဆာင္ရြက္ရာ၌ ေရွ႕တန္းမွ တက္တက္ႂကြႂကြ ပါလာေအာင္ အဦးဆုံး ေဟာေျပာခဲ့ေသာ ဆရာေတာ္ကား ဦးဥတၱမပင္ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶ၏ စာေပက်မ္းဂန္မ်ားကိုသာ သင္အံေလ့လာလ်က္ တရားဘာ၀နာပြားမ်ားေနၾကကုန္ေသာ သံဃာေတာ္တို႔အေနျဖင့္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ၏ ႏိုင္ငံတကာအေတြ႔အႀကံဳမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးေဟာေျပာခ်က္မ်ားကို လက္ဦးတြင္ နားမ၀င္ႏိုင္ခဲ့ၾကေပ။ ေနာင္ႏွစ္အတန္ငယ္ၾကာေသာအခါ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ၏ ႏိုင္ငံေရးတရားမ်ားမွာ စကားေ၀ါဟာရအရ မာေၾကာေသာ္လည္း လက္ေတြ႔အႏွစ္သာရအရ အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာအတြက္ အမွန္ပင္အက်ိဳးျပဳၾကာင္း သိျမင္လာၾက၍ ၀န္းရံေထာက္ခံလာၾကသည္။ ထိုစဥ္က ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမႏွင့္ သူရိယသတင္းစာတို႔သည္ ၀ိုင္အမ္ဘီေအအသင္းကို ျပည္သူတရပ္လုံး ေထာက္ခံအားေပးလာေအာင္ စိုက္လိုက္မတ္တတ္ လႈံ႔ေဆာ္ေရးသားခဲ့သျဖင့္ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္မ်ား တက္ႂကြလာခဲ့သည္။ ဦးဥတၱမ၏ ႐ိုးသားမႈ၊ ကိုယ္က်ိဳးမငဲ့မႈ၊ တိုင္းျပည္ႏွင့္ လူထုအက်ိဳးကိုသာ ေရွး႐ႈမႈတို႔ေၾကာင့္ ဆရာေတာ္ကို စံထားကာ သံဃာအမ်ား ျမန္မာအသင္းခ်ဳပ္ႀကီး၏ လႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ ပါ၀င္လာၾကသည္။ အစည္းအေ၀းမ်ား၊ ကြန္ဖရင့္မ်ားတြင္ သံဃာေတာ္မ်ား ပါ၀င္ေဆြးေႏြးေဟာေျပာလာၾကသည္။ သံဃာ့သမဂၢီအဖြဲ႔မ်ား ဖြဲ႔စည္းကာ ႏိုင္င့ံအေရးအရာမ်ား၌ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္လာၾကသည္။
ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒုတိယဘုရင္ခံ ကရက္ေဒါက္၏ ဒိုင္အာခီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို ဆန္႔က်င္ကာ ၀ိုင္အမ္ဘီေအကို ေထာက္ခံလ်က္ ဟုမၼ႐ူး ေတာင္းဆိုေဟာေျပာခဲ့သည္။ ဒိုင္အာခီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္တြင္ အမတ္ (၁၀၃) ေနရာ လ်ာထားေသာ္လည္း (၇၉) ဦးသာ ေရြးေကာက္ခံျဖစ္သည္။ က်န္သူတို႔မွာ ဘုရင္ခံခန္႔ ဗ်ဴ႐ိုကရက္မ်ားျဖစ္သည္။ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္ႏွင့္ ဗ်ဴ႐ိုကရက္တို႔ တြဲဖက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ျဖစ္သည္။ ဥပေဒျပဳေကာင္စီတြင္ အဆိုတခုတင္ရာ၌ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္တို႔ မဲအမ်ားစုရ၍ ႏိုင္ေသာ္လည္း ဘုရင္ခံ သေဘာမတူလွ်င္ (ဗီတို) ျဖင့္ ပယ္ခ်ခံရတတ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ၁၉၂၂ ဇူလိုင္ (၁၅) (၁၆) ဂ်ဴဗလီေဟာအစည္းအေ၀းတြင္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမက “ဒိုင္အာခီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္သည္ ဗ်ဴ႐ိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ျဖစ္သျဖင့္ ျပည္သူကို မတိုင္ပင္ဘဲ ဗ်ဴ႐ိုကရက္တို႔က စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ေသာစနစ္ျဖစ္သည္ဟု ေထာက္ျပခဲ့သည္။ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္ (၇၉) ဦးသည္ အာဏာပါ၀ါမရွိေသာ ႐ုပ္ျပလွည့္စားမႈသာျဖစ္သည္။ ျပည္သူက သေဘာတူ၍ ေဆာင္ရြက္ေလဟန္ ပရိယာယ္ေဆာင္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဒိုင္အာခီေရြးပြဲ မ၀င္သင့္။ ဒိုင္အာခီေကာင္စီ၌ မပါသင့္။ ဒိုင္အာခီေကာင္စီ၀င္၍ ပူးသတ္ေရးလုပ္ရန္ မျဖစ္ႏိုင္။ ဗ်ဴ႐ိုကရက္တုိ႔၏ ၾသဇာကို မလြန္ဆန္ႏိုင္” စသည္ျဖင့္ ဆရာေတာ္က ရွင္းျပခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္၏ မိန္႔ခြန္းမွ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္တခုမွာ ဤသို႔ျဖစ္သည္။
“ဟုမၼ႐ူးအတြက္ ႀကိဳးစားၾကရာမွာ ေၾကာက္လန္႔စိတ္ေတြ မထားၾကနဲ႔၊ ေၾကာက္ေမႊးပါရင္ ဇာဂနာနဲ႔ ႏုတ္ပစ္ၾကရမယ္။ ခိုးရမွာ ဒိုင္အာခီေကာင္စီ ၀င္ရမွာသာ ေၾကာက္၊ ေက်းလက္က ဒကာေတြ သူႀကီးကို မေၾကာက္ၾကနဲ႔၊ သူႀကီးတင္မက ၿမိဳ႕အုပ္၀န္ေထာက္လည္း ေၾကာက္ဖို႔မလိုဘူး။ သူတို႔ထက္ႀကီးတဲ့ ဘုရင္ခံဆိုတာလည္း ေၾကာက္စရာမရွိပါဘူး။ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ကို ကိုယ့္လူမ်ိဳး အုပ္ခ်ဳပ္ရေအာင္ ဘုရင္ခံနဲ႔ ဗ်ဴ႐ုိကရက္ေတြကို ႏွင္ထုတ္ၾကရမယ္။ ကရက္ေဒါက္ ထြက္သြားလို႔ ဥတၱမက ဂ်ဴဗလီမွ ထပ္ၿပီး အမိန္႔ေပးေနတယ္။”
ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမႏွင့္ ဂ်ီစီဘီေအေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဟုမၼ႐ူးကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေပးရန္၊ သႆေမဓ လူခြန္ ဖ်က္သိမ္းေပးရန္၊ လယ္ယာေျမ အခြန္အေကာက္မ်ား ေလွ်ာ့ခ်ေပးရန္ အဓိကထား၍ ေဟာေျပာေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။ အဂၤလိပ္အစိုးရက ၁၉၃၀ ဆရာစံသူပုန္ ျဖစ္ေပၚရျခင္းကိစၥကို ျပန္လွန္သုံးသပ္ရာ၌ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ၏ ေဟာေျပာခ်က္မ်ားကို အေၾကာင္းရင္းတခ်က္အျဖစ္ ထည့္သြင္းထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
ဤရက္ပိုင္းမွာပင္ ပခုကၠဴ သံဃာအေရးေတာ္ပုံ (၃) ႏွစ္ျပည့္ခ်ိန္မွ အစျပဳ၍ ႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ အႏိုင္ရေရး ျပင္ဆင္လ်က္ရွိသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲအား အၾကမ္းမဖက္နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ၾကရန္ အထက္ဗမာျပည္ ေသာသုဇနဘိကၡဴ သံဃာ့အဖြဲ႔၏ တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္ခ်က္တရပ္ RFA မွတဆင့္ ေပၚထြက္လာသည္ကို သတိျပဳမိသည္။ “၂၀၀၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ (၅) ရက္၊ (၆) ရက္ေန႔မ်ားတြင္ ပခုကၠဴၿမိဳ႕၌ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေမတၱာပို႔ ခ်ီတက္ၾကေသာ သံဃာေတာ္တို႔အား အာဏာပိုင္တို႔ႏွင့္ ႀကံ့ခိုင္ေရး လူမိုက္မ်ားတို႔မွ အၾကမ္းဖက္ ရက္စက္စြာ ေခ်မႈန္းခဲ့သည္မွာ သံုးႏွစ္ျပည့္လုၿပီျဖစ္သည္။ ယခု သံုးႏွစ္ျပည့္ အခါသမယတြင္ ၎ႀက့ံဖြံ႔လူမိုက္မ်ား၏ပါတီမွ ဦးေဆာင္၍ ျပည္သူလူထုအား ထာဝစဥ္ စစ္ကြၽန္ျဖစ္ေစမည့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကိုလည္း ဖန္တီးလ်က္ရွိသည္။”
“သို႔ပါ၍ ညီေတာ္၊ ေနာင္ေတာ္ သံဃာေတာ္ အရွင္သူျမတ္မ်ားမွ ဦးေဆာင္၍ ၂၀၀၇ စက္တင္ဘာ သံုးႏွစ္ျပည့္ပတ္လည္ (၅) ရက္ (၆) ရက္မွ စတင္ကာ စစ္အစိုးရအား အၾကမ္းမဖက္သည့္ နည္းလမ္းမ်ိဳးစံု သံုး၍ ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပ တိုက္ပြဲဝင္သြားရန္ တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္အပ္သည္။ (ေသာသုဇနသမဂၢ၊ ပခုကၠဴ)” စသည္ျဖင့္ ဦးေဆာင္ သံဃာတပါးျဖစ္သည့္ ဦးေသာဘိတက RFA မွတဆင့္ မိန္႔ၾကားခဲ့သည္။
အထက္ဗမာျပည္ သံဃာေတာ္မ်ားအေနျဖင့္ စစ္အစိုးရဆန္႔က်င္ေရး စာ႐ြက္စာတမ္း ျဖန္႔ေဝျခင္းကို စတင္ေနၿပီဟုလည္း သိရွိရသည္။ ထို႔ျပင္ ရႏိုင္သမွ် နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ စစ္အာဏာတည္ၿမဲေရး ေရြးေကာက္ပြဲအား ဆႏၵျပ ဆန္႔က်င္သြားၾကရန္လည္း ေသာသုဇနသမဂၢ (ပခုကၠဴ) အဖြဲ႔က ျပည္သူလူထုအား တိုက္တြန္းလ်က္ရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ယေန႔ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ဖ်က္သိမ္းေရးတိုက္ပြဲတြင္ ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲေနၾကေသာ ရဟန္းပ်ိဳမ်ိဳးဆက္သစ္၊ လူငယ္မ်ိဳးဆက္သစ္တို႔သည္ ေသာသုဇနသမဂၢ၊ (ပခုကၠဴ) အဖြဲ႔၏ ႏိႈးေဆာ္ခ်က္ကို အထူးအေလးဂ႐ုျပဳၾကရေပလိမ့္မည္။ မၾကာမီ ျမန္မာႏိုင္ငံအ၀ွမ္းတြင္ ဆင္ႏႊဲေတာ့မည့္ စစ္အာဏာႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးေရြးေကာက္ပြဲအား သပိတ္ေမွာက္ရာတြင္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးႏွင့္ အာဇာနည္စိတ္ဓာတ္ကို စံနမူယူ၍ သံဃာ့သမဂၢီမ်ားက ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳဦးမည့္ လကၡဏာမ်ား ျမင္ေတြ႔ေနရေပသည္။
ဦးဥတၱမေခတ္ ၁၉၂၀ ခန္႔တြင္ အစပ်ိဳးခဲ့ေသာ သံဃသမဂၢီ စိတ္ဓာတ္၀ိညာဥ္ကား ႏွစ္ေပါင္း (၉၀) ေက်ာ္ သက္တမ္းရင့္ရွည္ခဲ့လ်က္ ေရႊ၀ါေရာင္ေခတ္ သံဃာ့သမဂၢီမ်ား၊ ေသာသုဇနသမဂၢအဖြဲ႔မ်ားထံသို႔ ဆက္လက္ကူးလူး ထြန္းလင္းလ်က္ရွိသည္ကို လက္ေတြ႔ျမင္ေတြ႔ေနရေပသည္။ သံဃာေတာ္တို႔၏ အစဥ္အလာမွာ တရားမွ်တမႈဘက္၊ ဓမၼဘက္မွ ရပ္တည္ေလ့ရွိပါသည္။ မတရား အႏိုင့္အထက္ျပဳသည့္ဘက္၊ အဓမၼဘက္မွ ရပ္တည္သူတို႔သည္ အာဏာလက္မလႊတ္ရေရး တခုသာၾကည့္ေလ့ရွိပါသည္။ လူထုဆင္းရဲဒုကၡကို စာနာေထာက္ထားေလ့မရွိပါ။ လူထုဒုကၡကို စာနာသည့္ ဆရာေတာ္ သံဃာေတာ္တို႔ဘက္၊ တရားမွ်တမႈဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဘက္က တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္ခ်က္ျဖစ္သည့္ ေရြးေကာက္ပြဲသပိတ္ေမွာက္ေရးသည္ “ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ” ၏ အာဇာနည္စိတ္ဓာတ္ကို စံနမူထားရာေရာက္ေပသည္။
“ျမန္မာတိုင္းသူျပည္သားတို႔ဟာ စြမ္းရည္သတၱိရွိေၾကာင္း၊ ပညာရွိေၾကာင္းနဲ႔ မဟုတ္မခံ စိတ္ဓာတ္ကို ျပရမယ္။ ဒီလိုျပႏိုင္ရင္ က်ဳပ္တို႔ကို ဘယ္သူကမွ ေစာ္ကားရဲ ဖိႏွိပ္ရဲမွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဘယ္လိုအင္အားႀကီးၿပီး ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္တဲ့ အစိုးရျဖစ္ျဖစ္ တိုင္းရင္းသားအေပါင္း စည္းလုံးညီညာစြာနဲ႔ တြန္းလွန္ႏိုင္ၾကရင္ တာရွည္ခံႏိုင္မယ္ မဟုတ္ပါဘူး” ဟူေသာ ဆရာေတာ္၏ မိန္႔ထုံး ၾသ၀ါဒကို ႏွလုံးသြင္းလ်က္ ေရြးေကာက္ပြဲသပိတ္ေမွာက္ေရးကို က်ရာအခန္းမွ တာ၀န္ေက်ေအာင္ ထမ္းၾကရေပေတာ့မည္။ ။
က်မ္းကိုးစာရင္း ။ ။
(၁) ကိုလိုနီေခတ္ ျမန္မာ့သမိုင္းအဘိဓာန္၊ ျမဟန္၊ မိုးမင္းစာေပ၊ ၁၉၈၁။
(၂) ဂ်ဴဗလီေဟာျမင္ကြင္း၊ တိုက္စိုး၊ ခ်င္းတြင္းစာေပ၊ ၁၉၇၈ ၾသဂုတ္လ။
(၃) ျမန္မာႏိုင္ငံအလုပ္သမားလႈပ္ရွားမႈသမိုင္း၊ သခင္လြင္၊ ပုဂံစာအုပ္တိုက္၊ ၁၉၆၈ ေမလ။
(၄) ၀ံသာႏုအေရးေတာ္ပုံသမိုင္း (၁၉၀၆ - ၁၉၃၆)၊ သခင္ဘေမာင္၊ တသက္တာစာေပ၊ ၁၉၇၅ ဇန္န၀ါရီ။
http://www.khitpyaing.org/index.php?route=detail&id=4346
.jpg)
.jpg)
0 comments:
Post a Comment